Jeżeli zadajecie sobie pytanie: Jak pozbyć się służebności osobistej mieszkania? lub Jak usunąć służebność osobistą? Odpowiadam: Nie jest możliwe zniesienie służebności osobistej dożywotniego zamieszkiwania. W szczególnych sytuacjach, możliwa jest jednak zamiana służebności osobistej na rentę. Zmiana służebności na rentę może nastąpić tylko w postępowaniu sądowym.

Przesłanki uprawniające do zmiany służebności osobistej mieszkania na rentę to dopuszczanie się rażących uchybień przez uprawnionego ze służebności. Jak wskazuje bowiem art. 303 Kodeksu Cywilnego: „Jeżeli uprawniony z tytułu służebności osobistej dopuszcza się rażących uchybień przy wykonywaniu swego prawa, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zamiany służebności na rentę”.

Roszczenie o zamianę służebności osobistej na rentę przysługuje tylko właścicielowi nieruchomości obciążonej. Oznacza to, że z roszczeniem o zamianę służebności na rentę nie może wystąpić uprawniony. Stanowisko to zostało wielokrotnie potwierdzone w orzecznictwie sądowym. Tak np.

Sąd Okręgowy w Toruniu VIII Wydział Cywilny Wyrokiem w sprawie o sygn. akt VIII Ca 28/14 wskazał, i:ż: „(…)uprawniony z tytułu służebności obowiązany jest zachować substancję rzeczy w stanie niepogorszonym oraz jej dotychczasowe przeznaczenie (art. 267 § 1 kc) , jak też dokonywać napraw i innych nakładów związanych ze zwykłym korzystaniem z rzeczy czy zezwalać właścicielowi na dokonywanie potrzebnych robót(…)” – tutaj pełny wyrok sądu.

Wygaśnięcie służebności osobistej mieszkania.

Służebność osobista mieszkania wygasa jeżeli nie jest wykonywana przez 10 lat. Niezamieszkiwanie w nieruchomości obciążonej służebnością, zameldowanie w innym miejscu i niewykorzystywanie nieruchomości obciążonej dla własnych potrzeb, w sytuacji gdy korzystanie z nieruchomości obciążonej utraciło dla uprawnionego wszelkie znaczenie powoduje wygaśnięcie służebności.

W celu usunięcia widniejącego w księdze wieczystej wpisu dotyczącego służebności należy złożyć odpowiednie powództwo i po uzyskaniu korzystnego wyroku sądowego złożyć wniosek o usunięcie z księgi wieczystej wspomnianego wpisu.

Zrzeczenie się służebności.

By usunąć wpis z księgi wieczystej dotyczący służebności mieszkania należy złożyć odpowiedni wniosek wraz z podstawą do jego wykreślenia. Podstawą do wykreślenia wpisu służebności osobistej mieszkania może być oświadczenie o zrzeczeniu się tego prawa sporządzone w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym. Należy w tym celu udać się do notariusza i osoba uprawniona powinna złożyć podpis w jego obecności.

Czy służebność osobistą mieszkania można zasiedzieć?

Służebności osobistej mieszkania nie można nabyć w drodze zasiedzenia.  Ponadto, służebność osobista mieszkania jest prawem niezbywalnym oraz niedziedzicznym.

Zbycie mieszkania obciążonego służebnością osobistą.

Mieszkanie, które jest obciążone służebnością osobistą mieszkania można zbyć. Właściciel nieruchomości może wedle własnego uznania dysponować swoją własnością, w szczególności może ją obciążyć i zbyć. Sprzedaż nieruchomości obciążonej służebnością osobistą mieszkania jest kwalifikowana jako sprzedaż nieruchomości z problemami prawnymi. Cena wywoławcza nieruchomości powinna wówczas być pomniejszona o wartość służebności osobistej mieszkania.